نصب و تعمیر هیتر تابشی در تمام محیطهای خانگی و صنعتی اهمیت بسیار زیادی دارد. هیترهای تابشی گازی و برقی گرمای سریع و یکنواختی را ارائه میدهند و درصورت نصب درست، رعایت فاصلههای ایمنی، اتصال صحیح گاز یا برق عملکرد بسیار پایدار و بهینهای را در اختیار کاربران قرار میدهند.
چرا نصب و تعمیر درست هیتر تابشی مهم است؟
نصب اشتباه و تعمیرات نادرست باعث گرمایش نامناسب و کاهش بازدهی حرارتی شده و مصرف انرژی را بهصورت قابلتوجهی افزایش میدهد. همچنین، تولید مونوکسید کربن در مدلهای گازی خطراتی را در محیط بههمراه خواهد داشت.
خرابی زودهنگام المنت یا مشعل نیز از عوارض نصب نادرست است؛ در همین راستا با در نظر داشتن استانداردها و رعایت نکات ایمنی هزینه تعمیرات غیرضروری کاهش یافته و طول عمر هیتر بیشتر میشود.
تفاوت نصب هیتر تابشی گازی و برقی
برای نصب هیترهای برقی نیازی به شیلنگ گاز و یا دودکش وجود ندارد و به راحتی نصب میشوند، اما هیترهای تابشی گازی نیازمند تهویه مناسب، نصب دقیق دودکش و اتصال صحیح به گاز هستند و بهتر است توسط تکنسینهای مجرب نصب شوند. تفاوت در نیازهای ایمنی و نوع انرژی باعث شده است که مراحل نصب متفاوتتر باشد ولی اصول کلی مانند رعایت فاصله ایمنی در تمام مدلهای هیتر یکسان است.
ابزار و لوازم مورد نیاز برای نصب و تعمیر
برای نصب و تعمیر هیترهای تابشی ابزار و لوازم مختلفی بر اساس نوع هیتر لازم است که در زیر به آنها اشاره کردهایم:
- آچارهای مختلف و پیچگوشتی جهت اتصال پایهها و براکتها
- مته مناسب و دریل درصورت نیاز به سوراخکاری در سقف یا دیوار
- کابل و ترموستات (برای نصب مدلهای برقی و هوشمند)
- عینک ایمنی و دستکش برای محافظت از فرد نصاب
- اتصالات استاندارد و شیلنگ گاز (برای نصب مدلهای گازی)
- متر برای بررسی فاصله
- دستگاه تست نشت گاز برای ایمنی بیشتر
با بهکارگیری از ابزارهای مناسب در نصب و تعمیر هیتر تابشی، از آسیب به دستگاه و محیط جلوگیری کرده و نصب بهصورت سریعتر، دقیقتر و ایمنتر انجام میشود.
مراحل نصب هیتر تابشی سقفی (گازی و لولهای)
برای اینکه بتوانید از عملکرد بهینه هیترهای تابشی مطمئن شوید و نکات ایمنی را بهدرستی انجام دهید لازم است مراحل نصب را که در ادامه آوردهایم بهترتیب دنبال کنید.
۱. انتخاب محل مناسب نصب
مکانی که هیتر تابشی نصب میشود بایستی دور از اشیا قابل اشتعال باشد. در اکثر موارد مرکز فضای مورد نظر و جایی که جریان هوای آزاد وجود دارد، بهترین محل برای قرار دادن هیترهای تابشی است.
۲. بررسی فاصلههای ایمنی از سقف، دیوار و اشیاء قابل اشتعال
در هنگام نصب باید حداقل فاصله از سقف و دیوارها رعایت شود. این فاصله استاندارد در دستگاههای مختلف متفاوت بوده و معمولا توسط سازنده تعیین میشود.
۳. نصب براکتها و پایههای نگهدارنده
برای نصب براکتها از رولپلاک و پیچ استفاده شده و بهصورت محکم به سقف یا دیوار نصب میکنند. برای عملکرد مناسب هیتر، باید از تراز بودن براکتها مطمئن شوید.
۴. اتصال خط گاز (فقط مدلهای گازی) و نکات ایمنی
در مدلهای گازی رعایت نکات ایمنی نصب اهمیت بسیار زیادی دارد؛ چراکه درصورت نصب نامناسب با خطرات جبرانناپذیری مواجه میشوید.
- شیلنگ گاز بایستی بهصورت استاندارد، بدون ترک و فرسودگی باشد.
- در هنگام نصب از شیر قطعکن اضطراری گاز استفاده شود.
- انجام تست نشتی گاز پس از نصب حیاتی است.
۵. اتصالات برقی و نصب ترموستات (در مدلهای برقی و هوشمند)
با اینکه اتصالات برقی نسبت به مدل گازی آسانتر است، اما درصورت انجام نادرست مراحل مشکلاتی را به همراه خواهد داشت. در نصب هیترهای برقی سیمکشی با برق اصلی باید ایمن بوده و ترموستات هوشمندی جهت کاهش مصرف انرژی و کنترل دما بهکار رود.
۶. نصب رفلکتور و مشعل
برای پخش یکنواخت گرما، تنظیم صحیح رفلکتور بسیار مهم بوده و لازم است المنت برقی و مشعل سرامیکی در جای خود بهشکل محکمی قرار گیرند.
۷. تست اولیه و تنظیم شعله/گرما
پس از نصب، هیتر را روشن کرده و المنت برق و شعله به صورت دقیقی بررسی شود، سپس دما و زاویه انتشار گرما تنظیم شده و درنهایت با خیال آسوده از دستگاه هیتر تابشی استفاده کنید.
مراحل نصب هیتر تابشی چتری، ایستاده و دیواری (دکوراتیو و برقی)
در نصب و تعمیر هیتر تابشی بایستی نوع هیتر را در نظر بگیرید و بر اساس مدل آن اقدام به نصب کنید. هیترهای دکوراتیو و برقی نیز بر اساس نوع هیتر بهشکل متفاوتی نصب میشوند. مدلهای دیواری بایستی در کنار دیوار و با رعایت فاصله ایمنی نصب شوند، درحالیکه در مدلهای ایستاده و چتری امکان قرارگیری در فضای باز نیز وجود دارد و نیازی به دیوار نیست.
توجه داشته باشید که اکثر کاربران هیترهای دکوراتیو را برای ایجاد فضای شیک در محیطهای لوکس بهکار میبرند و لازم است در هنگام نصب علاوهبر رعایت نکات ایمنی هماهنگی با فضا را نیز در نظر بگیرید.
نکات ایمنی که حتماً باید رعایت کنید
رعایت نکات ایمنی در هنگام نصب هیترهای تابشی و استفاده از این دستگاه اهمیت بسیار زیادی دارد تا خطرات احتمالی به کمترین میزان ممکن برسد. مهمترین نکات ایمنی عبارتنداز:
- فاصله حداقل از سقف و دیوارها: حداقل فاصله باید از سقف و دیوارها طبق دستورالعمل سازنده دستگاه رعایت شود. با رعایت این فاصله از داغ شدن سقف یا دیوار جلوگیری کرده و ایمنی محیط را افزایش خواهید داد.
- تهویه مناسب محیط: وجود تهویه کافی در محیطی که هیتر نصب میشود بسیار مهم است، بهخصوص هیترهای گازی که نیاز به تهویه مناسب و دودکش دارند. همچنین، با جریان هوای مناسب از تجمع دود و ایجاد خطرات مختلف جلوگیری میشود.
- استفاده از شیر قطع کن اضطراری گاز: بهکارگیری شیر قطع کن اضطراری در مواقع ایجاد خطر، جریان گاز را بهسرعت متوقف میکند.
تعمیر هیتر تابشی: مشکلات رایج و راهحلها
با شناخت کامل مشکلات رایجی که در نصب و تعمیر هیتر تابشی وجود دارد، میتوانید در زمان بروز خطا بهصورت سریعتری اقدام به رفع آن کنید.
۱. هیتر روشن نمیشود
یکی از اصلیترین دلایلی که باعث روشن نشدن هیتر میشود، خرابی شمعک و المنت است. در این شرایط بایستی سیمکشی و اتصال برق یا گاز را بررسی کنید.
۲. شعله ضعیف یا زرد در مدلهای گازی
درصورت پایین بودن فشار گاز یا مسدود شدن شیلنگ گاز شعله ضعیف میشود. برای حل مشکل توصیه میکنیم که در ابتدا مشعل را تمیز کرده و فشار گاز را بررسی نمایید.
۳. گرم نشدن کافی یا یکنواخت
زمانیکه رفلکتور یا المنت به درستی نصب نشود، هیتر به مقدار کافی گرم نخواهد شد. در این حالت زاویه تابش گرما را تنظیم کرده و المنت یا مشعل را بررسی کنید.
۴. صدای غیرعادی یا لرزش
اولین قدم برای رفع مشکل صدا و لرزش بررسی براکتها و پیچهای نصب شده است. در برخی موارد بررسی فن و روغنکاری نیز مشکل را برطرف میسازد.
۵. خاموش شدن ناگهانی هیتر
اگر سیستم ترموستات یا محافظ حرارتی فعال شود ممکن است هیتر بهصورت ناگهانی خاموش شود. در این شرایط ترموستات و تنظیمات اولیه را بررسی کنید.
۶. خرابی ترموکوپل، شمعک یا مشعل سرامیکی
درصورت خرابی بایستی قطعات مصرفی را مطابق دستورالعمل سازنده تعویض کرده و از قطعات استاندارد استفاده کنید تا طول عمر هیتر افزایش یابد.
۷. مشکلات المنت در هیترهای برقی
استفاده از المنت فرسوده گرما را کاهش میدهد و لازم است المنت استانداردی خریداری کرده و قطعه استاندارد را بهکار ببرید.
۱۰ اشتباه رایج در نصب و تعمیر هیتر تابشی
برای جلوگیری از خطاهای رایج در هنگام نصب و تعمیر هیتر تابشی در ادامه به بررسی 10 اشتباه متداول پرداختهایم تا از انجام آنها دوری کنید:
- نصب خیلی نزدیک به سقف یا دیوار
درصورت نزدیک بودن بیش از حد هیتر به سقف یا دیوار، ایمنی دستگاه کاهش یافته و باعث تجمع حرارت میشود. با رعایت حداقل فاصله توصیه شده از خطر آتشسوزی جلوگیری کنید.
- عدم رعایت شیب صحیح لولههای تابشی
زمانیکه نصب لولهها بدون شیب مناسب باشد، رطوبت و گازهای ناشی از احتراق جمع میشوند. با نصب صحیح لولهها و در نظر گرفتن شیب استاندارد به افزایش طول عمر مشعل و عملکرد بهتر هیتر کمک کنید.
- استفاده از شیلنگ گاز غیراستاندارد
شیلنگهای غیر استاندارد خطر انفجار و نشت گاز را بهصورت قابلتوجهی افزایش میدهند؛ به همین دلیل استفاده از از شیلنگهای استاندارد و با کیفیت بالا بسیار مهم است.
- عدم نصب رفلکتور یا نصب نادرست آن
رفلکتور با هدایت و بازتاب حرارت به گرم شدن یکنواخت محیط کمک میکند. با نصب اشتباه آن بازده گرمایی را کاهش میدهید و محیط بهشکل نامناسبی گرم خواهد شد.
- فراموش کردن تست نشتی گاز
تست نشتی گاز قبل از روشن کردن هیتر بسیار ضروری است. با انجام این مرحله از مسمومیت با مونوکسید کربن و خطر انفجار جلوگیری کنید.
- تنظیم نادرست فشار گاز
فشار گاز درصورت کم یا زیاد بودن باعث مصرف اضافی انرژی، شعلههای نامنظم و کاهش طول عمر هیتر میشود؛ به همین دلیل فشار گاز را بایستی مطابق با دستورالعمل سازنده تنظیم کنید.
- عدم تمیز کردن مشعل و رفلکتور بهموقع
برای به دست آوردن عملکرد درست و طول عمر بیشتر هیتر توصیه میشود که بهصورت دورهای تمیزکاری انجام شده و از تجمع گرد و غبار یا چربی روی مشعل جلوگیری کنید.
- اتصال مستقیم به برق بدون محافظ
خطر برق گرفتگی و آسیب به المنت در اتصال بدون فیوز یا محافظ وجود دارد و بهتر است از کابل استاندارد و محافظ استفاده کنید.
- نصب در محیط بدون تهویه کافی
تجمع دود و گازهای احتراق خطر بسیار زیادی را بههمراه دارد که در تهویه ناکافی ایجاد میشود. برای پخش ایمن گرما محیط باید جریان هوا کافی داشته باشد.
- دستکاری دستگاه توسط افراد غیرمتخصص
نصب و تعمیر هیتر تابشی بایستی توسط تکنسینهای مجرب انجام شود؛ چراکه باز کردن و تعمیر هیتر توسط افراد غیرمتخصص قطعات را خراب کرده و مشکلات ایمنی ایجاد میکند.
چه زمانی باید حتماً تکنسین متخصص خبر کنید؟
در برخی مواقع دستگاه هیتر با مشکلات اساسی همراه است و باید تعمیرات حرفهای توسط افراد باتجربه انجام شود. این موارد عبارتنداز:
- عدم روشن شدن هیتر
- در زمان تعویض قطعات اصلی مانند ترموکوپل یا المنت
- در صورت بوی سوختگی غیرعادی و یا نشتی گاز
هرگونه مشکلی که خارج از دستورالعمل سازنده باشد، نیاز به بررسی تکنسینهای مجرب دارد تا خطرات احتمالی کاهش یابد.
چکلیست نهایی قبل از روشن کردن هیتر تابشی
قبل از اینکه هیترهای تابشی را روشن کنید لازم است مطمئن شوید که:
- نصب رفلکتور و مشعل صحیح میباشد.
- اتصالات برق یا گاز به صورت صحیح متصل شدهاند.
- فاصله ایمنی و براکتها بهدرستی رعایت شده است.
- فضا دارای تهویه کافی باشد.
- شیر قطع اضطراری گاز آماده استفاده است.
با در نظر داشتن این چکلیست هیتر تابشی بازدهی کامل و ایمنی مناسبی را ارائه داده و از بروز حوادث جلوگیری میکند.
سوالات متداول (FAQ)
- آیا میتوانیم هیتر تابشی را خودمان نصب کنیم؟
اگر مهارت کافی دارید میتوانید هیترهای تابشی برقی کوچک را نصب کنید، اما در مدلهای گازی برای نصب بایستی از تکنسین متخصص کمک خواست.
- هزینه تعمیر هیتر تابشی چقدر است؟
هزینه تعمیر بسته به قطعه مورد نیاز و نوع مشکل متفاوت است.
- عمر مفید هیتر تابشی چقدر است؟
درصورت سرویسهای دورهای منظم طول عمر مفید بین ۷ تا ۱۵ سال خواهد بود.
- چگونه از هیتر تابشی در گلخانه و مرغداری بدون خطر استفاده کنیم؟
با رعایت فاصله ایمنی، سرویس دورهای و تهویه مناسب میتوان در محیطهای بزرگ و صنعتی مانند مرغداری و گلخانه از هیتر تابشی به شکل ایمن و موثر استفاده کرد.
نتیجهگیری
با یادگیری نصب و تعمیر هیتر تابشی و آشنایی با اشتباهات رایج میتوانید بازدهی بیشتری از دستگاههای گرمایشی خود به دست آورید. رعایت اصول نصب صحیح مانند اتصال ایمن برق یا گاز، در نظر داشتن فاصلههای ایمنی و سرویس دورهای باعث افزایش طول عمر دستگاه شده و از مصرف بیهوده انرژی جلوگیری میکند.
هیتر تابشی برقی که گزینه مناسبی برای فضاهای کوچکتر است نصب راحتی دارد، اما برای نصب و تعمیرات مدلهای گازی که در محیطهای بزرگ صنعتی قرار دارند، نیازمند یک متخصص هستید. بدین ترتیب، با دنبال کردن راهنمای گام به گام و جلوگیری از اشتباهات رایج، هیترهای تابشی قابلیت استفاده در طولانی مدت و به شکل ایمن و کارآمد را دارند.
آدرس دفتر: استان تهران، بلوار اتحاد، پنجم غربی
تلفن: 
ایمیل: info@garmasanat.org